Πότε επιτέλους θα σταματήσουμε να κυνηγάμε τα παιδιά μ’ ένα γεμάτο κουτάλι; Ούτως ή άλλως ο σύγχρονος τρόπος ζωής, δηλαδή μειωμένη άσκηση και πρόχειρο φαγητό κακής ποιότητας έχει εκθρέψει την ζωντανή βόμβα της παιδικής παχυσαρκίας.
Ένα στα 4 παιδιά ηλικίας 3-18 ετών στην Ελλάδα είναι υπέρβαρο ή παχύσαρκο ενώ ένα στα 3 παιδιά ηλικίας 3-12 ετών έχει αυξημένο σωματικό βάρος. Το ανησυχητικό είναι ότι 1 στα 2 παχύσαρκα και υπέρβαρα παιδιά είναι ικανοποιημένο με το βάρος του ή είναι ικανοποιημένος ο κηδεμόνας του.
Η διατήρηση του κανονικού βάρους του παιδιού δεν είναι θέμα αισθητικής! Η παιδική παχυσαρκία απειλεί σοβαρά την υγεία και συνοδεύεται από σοβαρές επιπλοκές, άμεσες και απώτερες. Αποτελεί σημαντικό παράγοντα κινδύνου για σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, ο οποίος μαζί με το μεταβολικό σύνδρομο έχουν τις ρίζες τους σε παιδική και εφηβική ηλικία. Μεγάλο ποσοστό παχύσαρκων παιδιών θα γίνουν παχύσαρκοι ενήλικες με Μεταβολικό Σύνδρομο και αυξημένο κίνδυνο πρόωρου θανάτου κυρίως από καρδιαγγειακά νοσήματα.
Η παιδική παχυσαρκία προδιαθέτει επίσης για πρώιμη ήβη, πολυκυστικές ωοθήκες, υπογοναδισμό, υπερλιπιδαιμία, υπέρταση, βρογχικό άσθμα, σύνδρομο άπνοιας στον ύπνο, χολολιθίαση, σπειραματονεφρίτιδα, μυοσκελετικές παθήσεις και όχι μόνο. Χαμηλή αυτοεκτίμηση, κοινωνική απομόνωση, τάση για εξαρτήσεις και αυτοκαταστροφή, συνοδεύουν συχνά τα παχύσαρκα άτομα.
Ο σύγχρονος τρόπος ζωής, η αυξημένη πρόσληψη τροφής και κυρίως η ελλιπής άσκηση είναι τα βασικότερα αίτια παιδικής παχυσαρκίας, την οποία όπως δείχνουν έρευνες, ευνοούν το χαμηλό οικονομικό επίπεδο και η παραμέληση. Η παχυσαρκία μπορεί να κληρονομηθεί από το γονιό, ωστόσο η τάση θα εκδηλωθεί αν το επιτρέψει το περιβάλλον. Σπανιότερα σχετίζεται με ορμονικούς παράγοντες και παθήσεις όπως ο υποθυρεοειδισμός.
Πώς προκαλείται;
Η παχυσαρκία προκαλείται όταν περισσεύματα ενέργειας που επρόκειτο να χρησιμοποιηθούν για τη λειτουργία του οργανισμού (διατήρηση της θερμοκρασίας του σώματος, κίνηση κ.α) αποθηκεύονται με τη μορφή λίπους γιατί η κατανάλωση είναι μικρότερη της πρόσληψης. Αντίθετα, αν καταναλώνουμε μεγαλύτερη ενέργεια από αυτήν που προσλαμβάνουμε, τότε ο οργανισμός αναγκάζεται να χρησιμοποιήσει από την αποθηκευμένη ενέργεια, οπότε μειώνονται οι αποθήκες λίπους και ελαττώνεται το βάρος.
Τί να κάνω;
Δεν κυνηγάμε το παιδί με το κουτάλι. Να μην τρώνε όλο το φαγητό τους, αν δεν το επιθυμούν.
Αλλαγή διατροφικών συνηθειών. Του παιδιού αλλά και της οικογένειας. Παππούδες και γιαγιάδες πρέπει να υπακούσουν στις οδηγίες του διατροφολόγου.
Ο πειρασμό του κυλικείου. Εφοδιάστε το παιδί με σνακ και σάντουιτς από το σπίτι.
Ποικιλία τροφών. Αυξάνει την πιθανότητα να τηρηθεί σωστά το διαιτολόγιό του, διότι δίνουν στο παιδί την αίσθηση του ελέγχου.
Διατήρηση του βάρους. Συχνά δεν είναι απαραίτητα να χάσει το παιδί βάρος, αλλά να το διατηρήσει σταθερό. Καθώς αυξάνεται το ύψος του, θ’ αλλάζει το σώμα του και να μειώνεται το ποσοστό λίπους.
Τα παιδιά να τρώνε σωστά. Τα ενθαρρύνουμε να τρώνε αργά και να σταματούν μόλις αισθανθούν πληρότητα στο στομάχι.
Οπωσδήποτε πρωϊνό. Η πνευματική απόδοση των παιδιών είναι υψηλότερη όταν καταναλώνουν πρωινό.
Όλες οι τροφές. Τηγανητές πατάτες και παγωτά, δεν πρέπει να αποκλείονται από τη διατροφή τους γιατί τότε τα παιδιά θα αντιμετωπίζουν τα φρούτα και τα λαχανικά σαν εχθρό τους και θα αποζητούν ακόμα περισσότερο τις λιπαρές τροφές. Τα παιδιά αντιδρούν αρνητικά στις απαγορεύσεις.
Υγιεινά σνακ. Γαλακτοκομικά με μέλι, ψωμί με ταχίνι και μέλι, φρουτοσαλάτες αντί για κρουασάν και σοκολάτες.
Λιγότερο έτοιμο φαγητό. Όχι σε σουβλάκια, πίτσες και χάμπουργκερ σε καθημερινή βάση.
Νερό για τη δίψα. Δεν ξεδιψάμε με αναψυκτικά!
Ο ρόλος του φαγητού. Δεν το χρησιμοποιούμε ως τιμωρία ή ανταμοιβή.
Τρώμε όσο γίνεται συχνότερα όλοι μαζί. Κανείς δεν απολαμβάνει το φαγητό όταν τρώει μόνος ή τρώει περισσότερο για να καλύψει τα συναισθηματικά του κενά.
Όχι υπερβολικοί περιορισμοί. Ελλοχεύει ο κίνδυνος διαταραχών στη διατροφική συμπεριφορά, όπως βουλιμία ή ανορεξία.
