Αδυναμία, κούραση, μυρμήγκιασμα στα άκρα, αδυναμία συγκέντρωσης, απώλεια μνήμης, αϋπνία ή και υπνηλία, ίκτερος, πρησμένη γλώσσα, δυσκοιλιότητα και συχνοί πονοκέφαλοι. Με αυτά τα συμπτώματα, ο οργανισμός είναι πιθανό να προειδοποιεί για έλλειψη βιταμίνης Β12. Πώς μπορούμε να ενισχύσουμε την παρουσία της στον οργανισμό μας;
Τα συμπτώματα αρχικά είναι ήπια και στην πορεία επιδεινώνονται. Αν η έλλειψη Β12 είναι σημαντική μπορεί να εκδηλωθεί κατάθλιψη, ψευδαισθήσεις, παραισθήσεις, ακράτεια ούρων και απώλεια γεύσης ή όσφρησης.
Μία αιματολογική εξέταση μπορεί να προσδιορίσει αν έχουμε επαρκή Β12: είναι πολύτιμη γιατί μεταξύ άλλων φροντίζει για την καλή κατάσταση των κυττάρων, τον έλεγχο των επιπέδων της χοληστερόλης ενώ συμβάλει στην πρόληψη νόσων όπως το Αλτσχάιμερ, ο καρκίνος του μαστού και η κακοήθης αναιμία: η Β12 συμβάλει στη δημιουργία των ερυθρών αιμοσφαιρίων αλλά και στην παραγωγή μυελίνης, βασικό συστατικό των κυττάρων του εγκεφάλου.
Ο οργανισμός μας δεν παράγει Β12 ούτε τα φυτά ή ζώα. Παράγεται από αναερόβια βακτήρια, τα οποία βρίσκονται στην κοπριά, στο χώμα και σε λιμνάζοντα ύδατα. Γι’ αυτό και η πρόληψή της παλιότερα είχε συνδεθεί με την κατανάλωση ζωικών προϊόντων, κυρίως κόκκινου κρέατος. Ωστόσο, οι συνθήκες εκτροφής των ζώων έχουν αλλάξει: δεν βοσκούν πλέον ελεύθερα στη φύση, οπότε δεν καταναλώνουν τροφή από το χώμα, ούτε πίνουν μη φιλτραρισμένο νερό, για να εισέλθει στον οργανισμό τους η Β12. Τα ζώα που καταναλώνουμε εκτρέφονται σε μονάδες, καταναλώνουν επεξεργασμένες τροφές και καθαρό νερό ενώ συχνά έχουν λάβει και φαρμακευτική/ αντιβιοτική αγωγή. Και τα γεωργικά λιπάσματα μειώνουν την παρουσία των αναερόβιων βακτηρίων που παράγουν τη Β12, με ορατές συνέπειες στην περιεκτικότητά της συγκεκριμένης βιταμίνης στο χώμα, άρα και στα φυτά. Vegetarian και vegan, εμφανίζουν συχνότερα έλλειψη της Β12 γιατί δεν την προσλαμβάνουν μέσω της διατροφής τους.
Τι να κάνω;
Συκώτι- με την υψηλότερη περιεκτικότητα σε σχέση με άλλα ζωικά είδη- σολομός, στρείδια, τόνος, γάλα, φυτικά ροφήματα (αμυγδάλου, σόγιας, βρόμης) γιαούρτι, κοτόπουλο, δημητριακά (εμπλουτισμένα) και τυρί, περιέχουν Β12, η οποία αποθηκεύεται στον οργανισμό και δεν αποβάλλεται με την ούρηση, όπως οι περισσότερες βιταμίνες. Η διατροφική μαγιά μπορεί να ενισχύσει την παρουσία Β12 στον οργανισμό όσων ακολουθούν χορτοφαγική διατροφή: πλούσια σε ιχνοστοιχεία αντικαθιστά την κατανάλωση κίτρινων τυριών.
Η ημερήσια συνιστώμενη δόση για έναν υγιή ενήλικα είναι περίπου 2,4 μg. Για τις εγκύους είναι 2,6μg/ ημέρα και για τις θηλάζουσες 2,8μg/ ημέρα. Αν διαγνωστεί έλλειψή της στον οργανισμό, τη λήψη συμπληρώματος Β12 και για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, πρέπει να υποδείξει μόνο ο γιατρός.
Παθήσεις όπως η κοιλιοκάκη και η νόσος του Crohn εμποδίζουν την απορρόφηση θρεπτικών συστατικών και συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο έλλειψης της βιταμίνης Β12. Και ορισμένες επεμβάσεις επηρεάζουν την ικανότητα του οργανισμού να αντλεί τη βιταμίνη από τις τροφές. Κατά τον ίδιο τρόπο, με την πάροδο του χρόνου, το στομάχι χάνει την ικανότητά του να απορροφά την Β12, με αποτέλεσμα η ανεπάρκειά της να είναι συχνή στην τρίτη ηλικία.
Ομάδες υψηλού κινδύνου να εμφανίσουν έλλειψη Β12 είναι οι άνω των 50, οι χορτοφάγοι, όσοι υποβλήθηκαν σε επέμβαση για απώλεια βάρους, όσοι λαμβάνουν μετφορμίνη (φάρμακο για τον διαβήτη) ή πάσχουν από πάθηση που επηρεάζει την απορρόφηση της τροφής.
