Το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα είναι ένας μη μελανοκυτταρικός καρκίνος του δέρματος, ένας επιθηλιακός όγκος, ο οποίος προκύπτει από βασικά κύτταρα, δηλαδή μικρά, στρογγυλά κύτταρα που βρίσκονται στο κατώτερο στρώμα της επιδερμίδας.
Εμφανίζεται συνήθως σε απροστάτευτα σημεία του δέρματος – κυρίως σε πρόσωπο και μύτη- και οφείλεται στην παρατεταμένη έκθεση στην υπεριώδη ηλιακή ακτινοβολία ή σε λάμπες μαυρίσματος.
Η επιδερμίδα αποτελείται από ακανθοκύτταρα, βασικά κύτταρα και μελανοκύτταρα, τα οποία μπορεί να εκδηλώσουν αντίστοιχες μορφές καρκίνου δέρματος: βασικοκυτταρικό καρκίνωμα, ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα και η κακοηθέστερη και σπανιότερη μορφή, το μελάνωμα.
Το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα είναι η πιο εύκολη στη θεραπεία μορφή καρκίνου του δέρματος. Εξαπλώνεται σταδιακά και εμφανίζεται κυρίως σε ενήλικες, είτε σαν ένα περλέ λευκό είτε ως κηρώδες εξόγκωμα (καρούμπαλο), συχνά με ορατά αιμοφόρα αγγεία, σε αυτί, λαιμό ή πρόσωπο, είτε ως επίπεδη, φολιδωτή, σαρκόχρωμη ή καφέ κηλίδα ή σπανιότερα ως λευκή, κηρώδης ουλή.
Το πιο πρώιμο σημάδι μπορεί να είναι μια κόκκινη επίπεδη επιφάνεια, ένα μικρό ογκίδιο, ένα μικρό σημείο που αιμορραγεί όταν έρχεται σε επαφή με την πετσέτα, μία μικρή πληγή ή μια κρούστα στο δέρμα που επιμένει και δεν επουλώνεται. Οι μικροί όγκοι μπορούν να αφαιρεθούν με απλή εκτομή και συρραφή. Για τους μεγάλους απαιτείται πλαστική χειρουργική.
Σε περίπτωση θετικών ορίων υποτροπής ή άλλων στοιχείων που υποδηλώνουν αυξημένο κίνδυνο τοπικής υποτροπής συνιστάται τοπική ακτινοθεραπεία. Με την ακτινοθεραπεία ελέγχονται βασικοκυτταρικοί όγκου σε ηλικιωμένους που δεν δύναται να χειρουργηθούν.
Στην αντιμετώπισή τους, τίθεται το ερώτημα: χειρουργείο, ακτινοθεραπεία, ή συνδυασμός και των δύο;
Συγκριτικές μελέτες έδειξαν ότι τα αποτελέσματα της ακτινοθεραπείας στους χαμηλής κακοήθειας όγκους είναι εφάμιλλα του συνδυασμού χειρουργείου και ακτινοθεραπείας. Η ακτινοθεραπεία προσφέρει αναίμακτη λύση, σε περιπτώσεις που η θέση του όγκου δεν επιτρέπει πλήρη εξαίρεση του όγκου κι ένα καλό αισθητικό αποτέλεσμα. Σε αυτές τις περιπτώσεις, είναι εξίσου αποτελεσματική με τις άλλες θεραπευτικές επιλογές.
Σε ασθενείς οι οποίοι υποβλήθηκαν σε ογκεκτομή αλλά είναι ανεπαρκή τα όρια της εκτομής ή υπάρχει διήθηση αγγείων και λεμφαγγείων, τότε η ακτινοθεραπεία μπορεί επικουρικά και μετεγχειρητικά, να αποστειρώσει την περιοχή, ώστε να εξασφαλισθεί πλήρες αποτέλεσμα. Πλέον, αποτελεί κοινή συνείδηση στην ιατρική κοινότητα ότι η συνεργασία των ειδικοτήτων είναι καθοριστική για το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα και την καλύτερη δυνατή θεραπεία του ασθενή.
Δρ Δέσποινα Κατσώχη
Ακτινοθεραπευτής Ογκoλόγος (www.akoslife.com)
