Η παγκρεατίτιδα, οξεία ή χρόνια, είναι φλεγμονή που προκαλείται στο πάγκρεας, όταν τα πεπτικά ένζυμα που παράγει το πάγκρεας για να διασπάσουν λίπη και πρωτεΐνες, ενεργοποιούνται μέσα στο όργανο, πριν φτάσουν στο λεπτό έντερο.
Σύμφωνα με μελέτες το 80% των περιπτώσεων παγκρεατίτιδας, οφείλεται κυρίως στις πέτρες της χοληδόχου κύστης οι οποίες εμποδίζουν το πάγκρεας να λειτουργήσει σωστά αλλά και στις κακές συνήθειες, όπως η αυξημένη κατανάλωση λίπους και αλκοόλ. Παγκρεατίτιδα μπορεί επίσης να προκαλέσουν τα υψηλά επίπεδα τριγλυκεριδίων στο αίμα, κοιλιακός τραυματισμός ή χειρουργική επέμβαση στην κοιλιά, φαρμακευτικές αγωγές, έκθεση σε ορισμένα χημικά, το κάπνισμα, παθήσεις όπως η κυστική ίνωση ενώ λειτουργεί επιβαρυντικά και το οικογενειακό ιστορικό.
Όταν ο πόνος που προκαλεί η νόσος εμφανιστεί ξαφνικά, τότε κάνουμε λόγο για οξεία παγκρεατίτιδα ενώ αν αναπτυχθεί σταδιακά, για χρόνια παγκρεατίτιδα. Στη χρόνια παγκρεατίτιδα, ο κοιλιακός πόνος δεν είναι τόσο έντονος ενώ κάποιοι ασθενείς μπορεί να μην αισθάνονται πόνο. Τις μεθόδους θεραπείας καθορίζει η αιτία που την προκάλεσε.
Καρκίνος στο πάγκρεας
Ο καρκίνος στο πάγκρεας είναι η τέταρτη συχνότερη αιτία θανάτων λόγω καρκίνου αν και αποτελεί μόνο το 2% των καρκίνων που εκδηλώνονται κάθε χρόνο. Παράγοντες που σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο για την εκδήλωσή του είναι η ηλικία (συχνότερος σε άτομα άνω των 60), το φύλο (συχνότερος στους άνδρες), το κάπνισμα, ο διαβήτης, η χρόνια παγκρεατίτιδα και το οικογενειακό ιστορικό. Βέβαια, αυτό δεν σημαίνει ότι όσοι εμφανίζουν τους παραπάνω παράγοντες, θα νοσήσουν ούτε ότι δεν μπορεί να νοσήσουν όσοι δεν εμφανίζουν αυτούς τους παράγοντες κινδύνου.
Θεωρείται “σιωπηλή νόσος”, διότι αρχικά δεν προκαλεί συμπτώματα. Τη διάγνωση δυσχεραίνει και το ότι τα συμπτώματα του είναι παρόμοια με άλλων ασθενειών ενώ πρόβλημα δημιουργεί κι η ανατομική θέση του παγκρέατος, βαθιά στην κοιλιά. Η διάγνωση σπάνια λοιπόν γίνεται στα αρχικά στάδια ενώ η νόσος έχει την τάση να κάνει μεταστάσεις νωρίς στην εξέλιξη της. Έτσι, πολλές φορές όταν γίνει η διάγνωση, η νόσος έχει ήδη διηθήσει λεμφαδένες, αιμοφόρα αγγεία και άλλους ιστούς ή όργανα. Απαιτείται ολική χειρουργική αφαίρεση του καρκίνου παγκρέατος.